9º-19º
martes | 8 abril | 2025
A antiximnasia é unha pedagoxía corporal centrada no autocoñecemento do propio corpo e o seu funcionamento para lograr o seu benestar.
Ao longo dos seus máis de corenta anos de historia este método foise estendendo por varios países, malia ter a súa orixe en Francia. Foi a fisioterapeuta gala Thérese Bertherat quen creou a antiximnasia na década dos setenta, creando toda unha escola ao seu redor.
Para entender a súa orixe, é necesario remontarse aos descubrimentos da tamén fisioterapeuta francesa Françoise Mézières arredor do funcionamento da musculatura. Esta muller, a raíz das súas observacións, comezou a desenvolver un método para traballar os músculos, diferente a todas as técnicas existentes na época.
Thérese Bertherat foi, en certa maneira, unha das continuadoras do traballo de Mézières. Foi a súa alumna, o que lle permitiu empaparse dos seus coñecementos e aplicalos para traballar en prol da súa evolución.
Da conxunción do labor destas dúas mulleres, unida a outras fontes, nace pois a antiximnasia, unha metodoloxía renovadora baseada en pequenos movementos precisos e guiados para recuperar a conexión co corpo, os músculos, e a mente.
Quizais por costume, pode que por falta de información ou igual por aforrar tempo, tendemos a buscar unha solución rápida aos problemas físicos sen pararnos a pensar realmente en cal é a orixe dos mesmos.
As vivencias de cada quen, as experiencias persoais, moldean desde que un nace e a medida que vai medrando tanto a psique coma a musculatura, que tende a acurtarse co paso dos anos.
Tamén cumpre un papel relevante o sistema nervioso vexetativo, o que controla as funcións corporais involuntarias; calquera estímulo recibido fará que o cerebro, a cabeza, cambie, e iso impactará no corpo.
Por iso é tan importante coidar corpo e mente, que funcionan coma un todo.
A antiximnasia avoga porque cada persoa coñeza a forma do seu corpo. Descubrir a forma que a cada un lle corresponde é a única maneira de conseguir o tan ansiado benestar.
E para iso están eses movementos que propón a antiximnasia, sutís, precisos e guiados, que “teñen en conta os pensamentos, as emocións e os sentimentos, respectando sempre a totalidade e integridade da estrutura corporal e, en particular, as leis mecánicas que rexen o corpo”.
Nun local da avenida de Vilagarcía, en Santiago, Carme Penas Casal ofrece sesións de antiximnasia desde hai case vinte anos.
Carme descubriu o método de Thérese Bertherat nos seus tempos coma profesora de música. Sempre amosou un coidado particular pola postura corporal dos seus alumnos á hora de tocar un instrumento, por iso unha destas estudantes decidiu deixarlle o libro ‘El cuerpo tiene sus razones’, cuxa autora era a fisioterapeuta francesa.
Interesada pola pedagoxía de Bertherat investigou onde podería asistir a sesións de antiximnasia, pero por aquela época, hai máis de trinta anos, só se impartían talleres en Francia ou, coma preto, Barcelona.
O tempo e un accidente grave que Carme padeceu levouna a lembrar un ano máis tarde a antiximnasia. A raíz doutra alumna descubriu que xa se facían sesións en Madrid.
Para Carme, practicar a antiximnasia foi “un antes e un despois física e animicamente”. Por iso, cando xa levaba oito anos como usuaria, decidiu dar o paso de asumir un labor como profesional nesta técnica.
Carme Penas formouse coa propia Thérese Bertherat en París e en Madrid durante tres anos. Foi vital e indispensable a súa etapa vivindo e practicando a antiximnasia antes de formarse na mesma.
Iniciou a impartir sesións en Sigüeiro, pero ao pouco xa abriu o seu local en Compostela. Nel impártense clases a grupos reducidos durante hora e media á semana, ou tres horas un día ao mes.
Os grupos son pechados, porque a antiximnasia funciona por ciclos de dez sesións. Unha vez se crea un grupo non entra máis xente.
O corpo aprende pouco a pouco e hai que darlle tempo. Como o explica Carme, “o método é respectuoso co corpo e o ritmo de cada persoa”.
O método da antiximnasia é respectuoso co corpo e o ritmo de cada persoa
É recomendable practicar o método como mínimo durante un ano, pero o traballo remata por ser moi resolutivo. Os cambios que comezan nas sesións non rematan nelas, senón que “o corpo segue facendo cambios coa información que ten”, explica Carme.
Para algunhas persoas, nunha soa sesión xa poderían notar que o seu corpo está diferente, aínda que evidentemente a experiencia sempre será diversa para cada quen.
Ás sesións de antiximnasia de Carme van usuarios de todo tipo, aínda que recoñece que hai unha predominancia de mulleres aínda que o método non discrimina por xénero.
Tampouco por idade; sen ir máis lonxe, o seu cliente máis novo ten 17 anos e, a máis vella, 82.
Entre as razóns polas que alguén decide entrar no mundo da antiximnasia hai varias: busca do benestar, redución de dores de diverso tipo, problemas de mobilidade… ou porque un xa probou de todo e nada lle deu resultado.
A antiximnasia segue atraendo usuarios, pero é certo que desde a pandemia houbo un lixeiro declive. Carme Penas indica que en épocas de menos crise as persoas decídense con máis facilidade a probar novos métodos, sen necesidade de facelo por unha razón física concreta.
No caso concreto da antiximnasia, funciona moi ben polo boca a boca, pois “ao ver que alguén que a practica está ben, un anímase a practicala”.
Cando ven que alguén que practica antiximnasia se sinte ben, outros anímanse a copialo
En Galicia hai só tres profesionais certificadas para ofrecer sesións de antiximnasia. É importante contactar con profesionais autorizados para asegurar un correcto aproveitamento do método de Thérese Bertherat.
